تحول شخصیت‌های زن در آثار سیمین دانشور و غزاله علی‌زاده

شخصیت یکی از مهم‌ترین عناصر داستان است. شخصیت‌های داستانی آفریده‌ی ذهن زمانمندِ نویسنده و بافته‌ای در تاروپود واقعیت و خیال است. شخصیت‌های داستان می‌تواند متأثر از برهم کنش ساختار اجتماعی و ساختار ذهنی نویسنده باشد. داستان موفق داستانی است که شخصیت‌های آن پویا هستند و در روند داستان متحول می‌شوند و به رشد و پویایی جامعه کمک می‌کنند. در زمینه‌ی تحول شخصیت‌ها در جهان داستان عواملی گوناگون چون: زمینه و مناسبات اجتماعی–فرهنگی، برخورداری از سرمایه‌ی اجتماعی، تحصیلات عالیه و رشد آگاهی، باور شخص به تحولات فردی و اجتماعی، و ... تأثیر‌گذارند. در این مقاله شخصیت‌های داستان‌های سیمین دانشور و غزاله علی‌زاده از منظر متحول‌شدن مورد بررسی قرارگرفته‌است. دستاورد پژوهش ناظر بر این است که با توجه به دنیا و تجربه‌ی زیسته‌ی دو نویسنده شخصیت‌های داستان‌های آنان شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند. دو نویسنده شخصیت-های خود را از دو طبقه‌ی متوسط و تحصیل‌کرده و پایین و ستمدیده انتخاب کرده‌اند. شخصیت‌های گزینش شده از طریق مناسبات اجتماعی، تجربه‌ی زیسته‌ و آموزش و یادگیری متحول ‌شده‌اند. شخصیت‌های آفریده‌ی دانشور آرام آرام، مصلحت اندیشانه و محتاطانه متحول می‌شوند؛ اما شخصیت‌های داستان علی‌زاده با تغییر و تحول درونی، صاحب روحیه‌ی انقلابی و خطرپذیری شده و شرایط اجتماعی را دگرگون می‌کنند یا برخی نیز تسلیم شرایط سخت جامعه می‌گردند.